Van asfalt infrastructuur naar groene infrastructuur!

Het Sterrebos aan de rand van het VDL NedCar terrein is volledig voor niks gekapt!          Banen weg en bomen weg is de trieste balans.

De kale vlakte die is achtergelaten na de kap van het Sterrebos ligt er sindsdien desolaat bij. De tweede productielijn waarvoor het bos moest wijken is er nooit gekomen. Verder dan intentieverklaringen is het nooit gekomen. Zo onzeker als die mogelijke opdrachtgevers waren, zo zeker waren de bestuurders en ambtenaren bij de provincie en de gemeenten Sittard-Geleen en Echt-Susteren dat het wel goed zou komen. Voorstellen van o.a. GroenLinks in de provincie en gemeenteraad van Sittard-Geleen om de kap van het Sterrebos niet uit te voeren zolang er géén harde garanties zouden zijn op een serieuze opdrachtgever, werden verworpen.

Infrastructuur pot van 50 miljoen ligt te versloffen

De Provincie heeft een aantal jaren geleden een pot van 50 miljoen euro gereserveerd om te besteden aan infrastructuur (vooral asfalt) om de VDL-NedCar uitbreidingen mogelijk te maken. En het Rijk heeft daar ook nog 10 miljoen voor gereserveerd. Mede doordat de actiegroep De Groene Sporenwolf Provinciale Staten duidelijk maakte dat er grote onzekerheden kleven aan het binnen hengelen van een nieuwe opdrachtgever bij NedCar hebben de Staten een reeks go/no go-voorwaarden geformuleerd voordat die 50 miljoen uitgegeven kunnen worden. Nu de laatste auto’s van de band lopen, voldoet VDL Nedcar aan geen enkele van de go/no go-voorwaarden. In Provinciale Staten is dan ook recent een eerste discussie gevoerd hoe hier nu verder mee om te gaan. Ergens in de loop van 2024 zal hier helderheid over komen. Om de politieke besluitvorming in de goede richting te trekken wil ik in deze blog een aantal concrete voorstellen doen.

Van asfalt infrastructuur naar groene infrastructuur!

Zoals gezegd is het Sterrebos volstrekt onnodig gekapt. De bestuurders hebben op dit gebied wat goed te maken! Mijn pleidooi gericht aan de politieke besluitvormers is dan ook om een substantieel deel van de geraamde 50 miljoen euro te besteden aan een aantal belangrijke groene investeringen in de regio Westelijke Mijnstreek.  Ik ga vooralsnog uit van 5 miljoen euro, dat is 10% van de gereserveerde infrastructuur pot. Een regio die zwaar belast is met infrastructuur en grootschalige bedrijventerreinen (denk aan Chemelot) en waar de beschikbare oppervlakte aan groene buitenruimte en natuur beperkt is en dringend versterking kan gebruiken.

Voor gewenste investeringen in groene infrastructuur uit 10% van de vrijkomende pot van 50 miljoen wil ik vier zaken aandragen:

1.      Investeringen in groene infrastructuur rond Nieuwstadt  ( indicatief € 2,4 miljoen)

Rond de rechtszaak voor de gevraagde uitbreidingen van NedCar heeft Stichting de Groene Sporenwolf een deal gesloten met NedCar voor forse investeringen aan groencompensatie. In de overeenkomst lezen we o.a. “Daarbij zal voorrang worden gegeven aan de uitbreiding van het zogeheten ambitiebos tot aan de rand van de woonkern van Nieuwstadt, het met nieuwe aanplant sluiten van de groenstrook tussen Nieuwstadt en de Randweg en de aanleg van een groenstrook aan de zuidkant van Nieuwstadt. VDL zal zorgdragen voor een aanzienlijk startkapitaal voor het op te richten groenfonds. De kosten van de natuurcompensatie die VDL met DGS is overeengekomen lopen in de miljoenen euro’s.”

Er is hiervoor Stichting Groenfonds Omgeving NedCar opgericht. Het is zaak dat de provincie samen met de gemeente Echt-Susteren en belangenorganisaties als De Groene Sporenwolf snel aan tafel gaat zitten om de beloofde plannen ook snel gerealiseerd te krijgen. Een stevige financiële bijdrage kan de zaak  versnellen.

Meer informatie: Stichting De Groene Sporenwolf

 2.     Realiseren van ecologische verbindingszone over Graetheide (Indicatief 1 miljoen euro)

Al 20 jaar wordt er in provinciale en gemeentelijke plannen gesproken over de noodzaak van een robuuste ecologische verbindingszone over Graetheide. Recent weer benadrukt in de strategische gebiedsvisie Chemelot 2040 waarin staat dat Graetheide groen blijft. Gelijktijdig zijn er plannen van ontgrindingsbedrijf L’Ortye om op de Graetheide grootschalige grindwinning toe te staan en om met een deel van de opbrengst de ecologische verbindingszone na 15 jaar grindwinning te financieren. Tegen die grindwinning bestaat in de omgeving veel verzet van bewonersorganisaties, IVN en het Graetheidecomité. Het zou helpen als de provincie een financiële bijdrage gaat leveren om de door haar beloofde ecologische verbindingszone eindelijk eens te gaan aanleggen. Dan kan zonder grindwinning een belofte eindelijk waargemaakt worden en versterken we de ecologische infrastructuur tussen de Grensmaasvallei en het gebied Grashoek-Limbrichterbos.

Meer informatie: Graetheide Comite

3.      Investeringen in groene plannen door toevoegen 22 ha aan groen zonder vakantiepark rond Schwienswei Sittard-Noord ( Indicatief 1 miljoen euro)

De Schwienswei is een beschermd natuurgebied waar de Roode Beek, de Molenbeek en de Geleenbeek stromen en waar fraaie flora en fauna aanwezig is. De Schwienswei is voor de omliggende (volks)buurten van Sittard-Noord zoals Stadbroek en de Baandert voor recreatieve doeleinden van groot belang. Er is in Sittard-Geleen al jarenlang strijd om het voormalige ESCS/CIO terrein mogelijk te bestemmen als gebied voor ongeveer 300 vakantiewoningen. De actiegroep “Wij Schwienswei” heeft een prachtig alternatief plan ontwikkeld om de 22 ha van dit ESCS terrein te betrekken bij de bestaande Schwienswei waarmee we natuur versterken en voor bewoners een prachtig recreatief uitloopgebied in het groen toevoegen aan de bestaande Schwienswei.

Het prachtige plan is hier te raadplegen: Een beter plan Wij Schwienswei

Door een groene investering van de Provincie voor dit alternatieve plan maken we een commerciële invulling met vakantiewoningen overbodig en steunen we bewoners uit de omliggende wijken die zich sterk maken voor dit plan om de natuur te versterken!

4.      Investeringsplan met Natuurmonumenten voor versterking biodiversiteit en natuurontwikkeling rond Daniken  (Indicatief 0,6 miljoen euro)

In Geleen en directe omgeving is afgelopen maanden veel weerstand ontstaan rond plannen van Natuurmonumenten en Natuurbegraven Nederland BV om in Daniken een grote natuurbegraafplaats te gaan realiseren. Natuurmonumenten als eigenaar en beheerder van dit gebied zegt dat ze over te weinig financiële middelen beschikt om het gebied Daniken goed te kunnen onderhouden en om gewenste versterking van de biodiversiteit en natuur te kunnen realiseren. Om dat mogelijk te maken wil Natuurmonumenten met Natuurbegraven Nederland BV een overeenkomst aangaan om met de financiële opbrengsten die doelen wél te kunnen bereiken.

In Geleen en omgeving (Sweikhuizen, Puth) is een storm van protest opgekomen en de betrokkenheid van inwoners bij hun Daniken als enig natuurgebied aan de rand van Geleen is enorm gebleken.  Het verzet is zodanig omvangrijk dat Natuurmonumenten de omstreden plannen in de ijskast heeft gezet.

Door nu met (beperkte)  financiële middelen de doelen van Natuurmonumenten om  natuur in het gebied Daniken te vergroten mogelijk te maken kunnen de omstreden commerciële plannen voor natuurbegraven eeuwig in de ijskast blijven. En wellicht kan door samenwerking met de ontstane actiegroep Houd Daniken Levend ook via crowd funding geld binnen komen om bv de weilanden waar men graven wilde realiseren, om te vormen tot natuurgebied met kleurrijke akkerranden.

Meer informatie: Houd Daniken Levend!   en Danikerberg.nl - Sterkere natuur en meer belevingsmogelijkheden

Door deze vier projecten loopt een rode draad. Om groene infrastructuur rond Nieuwstadt te realiseren moet NedCar uitbreiden en als compensatie hiervoor betalen. Op Graetheide laat de overheid een al 20-jarige belofte voor een noodzakelijke ecologische verbindingszone sloffen en komt opeens commerciële grindwinning in beeld om het te financieren…. En de Schwienswei en Danikerbos krijgen ook al te maken met commerciële activiteiten ( vakantiewoningen cq. Natuurbegraven) om gewenste ecologische doelen te financieren. Het is toch van de zotte dat we zelfs onze natuur en natuurdoelen moeten vermarkten om er voldoende financiering voor te verkrijgen!

Als we in de regio Westelijke Mijnstreek de door mij beschreven vier groene doelen meefinancieren uit een deel  (10%) van de vrijkomende NedCar pot voor infrastructuur en dit steken in een pot voor GROENE infrastructuur geeft de provincie er blijk van  dat ze mooie woorden ook echt gaan omzetten naar mooie daden!

De onterechte kap van het Sterrebos kunnen we niet meer ongedaan maken. Maar als de provincie voor deze vier groene doelen gelden beschikbaar stelt is er wel sprake van een robuuste ecologische compensatie.

En we bouwen met deze groene investeringen ook echt aan draagvlak onder veel betrokken bewoners en natuurorganisaties.

Van Nieuwstadt tot de Graetheide en van Daniken tot aan de Schwienswei!

Jan Muijtjens, Munstergeleen

15 februari 2024